RHD1 en RHD2 bij konijnen

Bij goede verzorging van je konijnen hoort bescherming tegen nare ziektes. Zonder dat je het zelf door hebt kan je konijn toch in aanraking komen met een virus. Naast een inenting tegen Myxomatose is het daarom belangrijk je konijnen te beschermen tegen RHD en RHD2.

RHD bij konijnen

RHD is in bijna alle gevallen dodelijk. Ent je konijnen jaarlijks in, ook als ze binnen zitten. Als eigenaar kun je het virus meenemen via je kleding, onder je schoenen of op groente die je aan je konijnen voert.

 

Wat is RHD?

RHD staat voor Rabbit Haemorrhagic Disease, ook wel Viral Haemorrhagic Disease (VHD), Viraal Hemorrhagisch Syndroom (VHS) of Rabbit Calicivirus Disease (RCD) genoemd. Het is een dodelijke konijnenziekte waar je konijn in de ergste gevallen binnen een paar uur aan kan overlijden. RHD wordt veroorzaakt door het Calicivirus. Het virus tast inwendige organen en met name de lever van het konijn aan en veroorzaakt inwendige bloedingen. Sinds een aantal jaar is er een tweede variant van de ziekte in Nederland gesignaleerd, genaamd RHD2.

Hoe raakt mijn konijn besmet?

RHD is een zeer besmettelijke ziekte. Konijnen kunnen elkaar via direct contact besmetten, maar ook materiaal van buiten kan het virus meedragen. Denk hierbij aan bodembedekking, hooi, groente, geplukt gras (met name uit gebieden waar wilde konijnen leven) en vogels. Ook kun je het via je schoenzolen naar binnen lopen of wordt het overgedragen door stekende insecten zoals muggen of vlooien. Het virus is ontzettend sterk. Het is bestand tegen vorst, hitte tot 50 graden Celsius en kan meer dan drie maanden overleven op schoenen of kleding bij kamertemperatuur.

Het verschil tussen RHD en RHD2

Hoewel RHD en RHD2 erg op elkaar lijken, zijn er een aantal verschillen tussen de twee varianten.

RHD RHD2
Incubatietijd (gemiddeld) 1 tot 3 dagen 3 tot 5 dagen
Ziekteverloop Ong. 80% van de konijnen overlijdt plotseling binnen 24-48 uur na besmetting. 5-70% van de konijnen overlijdt plotseling binnen 3-5 dagen na besmetting.
Bij 5 – 10% wordt de ziekte chronisch, dan overlijden binnen 1-2 weken. Chronische vorm komt vaker voor dan bij RHD.
Bij chronische vorm overlijden binnen 1-2 weken.

 

Jonge konijnen zijn minder vatbaar voor beide varianten. Bij RHD zijn jongen tot 8 weken leeftijd minder gevoelig, bij RHD2 is dit tot 3 weken leeftijd. Doordat konijnen besmet met RHD2 gemiddeld langer ziek zijn, heeft het RHD2-virus meer verspreidingskans.

Symptomen

De symptomen van RHD en RHD2 verschillen enigszins.

RHD

  • In de meeste gevallen (80%) plotseling overlijden zonder symptomen binnen 24 – 48 uur (acuut)

Als er wel symptomen gezien worden:

  • Benauwdheid
  • Koorts
  • Bloedingen (bv. uit de neus)
  • Zenuwverschijnselen
  • Schreeuwen en dood neervallen

RHD2

  • Bij 5 tot 70% binnen vijf dagen plotseling overlijden zonder symptomen (acuut)

Als er wel symptomen zichtbaar zijn:

  • Benauwdheid
  • Koorts
  • Bloedingen
  • Zenuwverschijnselen

Bij de chronische vorm (overlijden binnen één tot twee weken):

  • Gewichtsverlies
  • Lusteloosheid
  • Geelzucht

Zelden overleeft een konijn de ziekte.

Diagnose en behandeling

Er is geen medicijn voor RHD en RHD2. In veel gevallen overlijdt het konijn plotseling zonder symptomen. Als er wel symptomen zichtbaar zijn, kan ervoor worden gekozen om het konijn in te slapen om hem niet meer te laten lijden. Mocht je meerdere konijnen bij elkaar hebben zitten, is het verstandig ze zo snel mogelijk uit elkaar te zetten als een konijn symptomen laat zien. Maak eventuele besmette ruimtes goed schoon en desinfecteer met een geschikt middel.

RHD en RHD2 voorkomen

Om je konijnen te beschermen tegen RHD en RHD2 is vaccineren de beste optie. Er zijn meerdere vaccins voor RHD2. Sinds 2020 is er een vaccin op de markt wat je konijn één jaar beschermt tegen Myxomatose, RHD én RHD2. Daarnaast kun je een aantal maatregelen treffen om je konijn niet in contact te laten komen met het virus

  • Voorkom contact met wilde konijnen.
  • Voorkom zoveel mogelijk contact met muggen en vlooien door bijvoorbeeld fijn gaas voor de kooi te spannen.
  • Voer geen gras of groenvoer uit velden waar wilde konijnen lopen.
  • Hou rekening met lopen door velden waar wilde konijnen komen. Het virus kun je meenemen via schoenzolen.

Meer informatie?

Wil je meer informatie over RHD en RHD2? Vraag dan je dierenarts. Je dierenarts vertelt je graag meer over konijnenziektes, vaccineren en konijnenverzorging. Vind hier een bij je in de buurt.