Wat is niesziekte?
Een infectie met niesziekte wordt regelmatig gezien bij de kat. Het treft vooral jonge en oude katten, of niet gevaccineerde katten. De ziekte is erg besmettelijk en verspreidt zich via direct onderling contact, maar ook via de neusafscheiding van een geïnfecteerde kat. Daarnaast kan de ziekte via besmette materialen zoals voer- en waterbakken overdragen worden. De symptomen van niesziekte zijn meestal zichtbaar van twee tot zeven dagen na de besmetting. Katten kunnen licht tot zeer ernstig ziek worden van niesziekte, of enkel drager van de ziekte zijn.
De meeste gevallen van niesziekte worden veroorzaakt door het feline herpesvirus (FHV of FHV-1) of het feline calicivirus (FCV). Wanneer de kat hier een bacteriële infectie bovenop krijgt, kunnen de klachten flink verergeren.
Oorzaken van niesziekte bij katten
De oorzaak voor het ontstaan van niesziekte bij de kat is in de meeste gevallen door direct contact met andere katten. Maar ook via de lucht of via mensen kan niesziekte zich verspreiden. Dit zijn alle oorzaken op een rij:
- Direct contact met speeksel, snot of oogvocht van andere katten. Bijvoorbeeld door contact via de neus, of door elkaar te wassen. En ook door het inademen van speeksel deeltjes die door niezen in de lucht terecht zijn gekomen.
- Eten en drinken uit dezelfde bakken.
- Via de handen of kleding van mensen die in contact zijn geweest met een kat met niesziekte.
- Kittens kunnen via de moederpoes in het nest besmet raken.
Katten met een korte neus, zoals de Perzische kat, hebben een verhoogde kans op niesziekte. Wanneer katten dicht op elkaar leven, bijvoorbeeld in asiel, pension of cattery, is de infectiedruk ook hoger.
Symptomen niesziekte bij een kat
Een lichte infectie met niesziekte zal enkel lichte klachten geven, zoals traanogen of een loopneus. Hoe ernstiger de besmetting, hoe heviger de klachten zijn. De symptomen die kunnen wijzen op niesziekte bij de kat zijn zeer divers:
- Loopneus en -ogen
- Verstopte neus
- Niezen en hoesten
- Schorre stem
- Vieze, korstige ogen of knijpen met de ogen
- Geen eetlust
- Benauwdheid
- Kwijlen door zweren in de bek
- Koorts
- Longontsteking
- Kreupelheid, pijnlijke gewrichten
Soms ontstaat er een ontstekingsreactie in de gewrichten. Hierdoor gaan vooral kittens (ernstig) mank lopen. Dit wordt ook wel het Limping Kitten Syndrome genoemd.
Raadpleeg altijd een dierenarts wanneer je kat een van de bovenstaande symptomen heeft. Katten die gevaccineerd zijn kunnen nog steeds niesziekte krijgen. Het verloop van de ziekte is dan mild.
Mijn kat hoest
Een geïrriteerde luchtweg kan ervoor zorgen dat je kat hoest. Dit is niet erg als het bij één tot twee keer blijft. Een regelmatig hoestende kat is altijd een reden om naar de dierenarts te gaan. Dit is niet normaal en kan wijzen op serieuze luchtwegproblemen.
Mijn kat niest
De meest geziene symptomen van niesziekte bij de kat zijn niezen en een snotneus. Hierbij is er een verschil tussen acuut niezen en chronisch niezen. Een acuut niezende kat niest plotseling en is meestal ook algeheel ziek. Een chronisch niezende kat heeft vaak wisselende klachten. Hierbij kan het zijn dat je kat bloed niest, maar je dier kan ook perioden klachtenvrij zijn. Zowel acuut als chronisch niezen kan wijzen op niesziekte.
Mijn kat is benauwd
Wanneer je kat besmet is met het feline herpesvirus, dan kan je dier hevig ziek worden. Krijgt je kat ook koorts, dan raakt je kat mogelijk ook benauwd en kan er een longontsteking ontwikkelen. Een benauwde kat zal mogelijk met de mond open ademen om voldoende zuurstof binnen te krijgen. Vooral niet gevaccineerde en verzwakte dieren lopen kans om ernstig ziek te worden. Ze krijgen koorts, drogen uit, eten steeds slechter en de kans op een longontsteking neemt toe. Heeft je kat het benauwd? Raadpleeg dan altijd een dierenarts.
Mijn kat snuift door zijn neus
Als de slijmvliezen in de neus gezwollen of ontstoken zijn door niesziekte, kan je kat snuivend gaan ademhalen. Ook dit kan ervoor zorgen dat je kat het benauwd krijgt. Daarnaast kan een longontsteking er ook voor zorgen dat je kat zwaarder gaat ademen en door zijn neus snuift.
Een andere reden van snuivend ademhalen gecombineerd met niezen, is als er een grasspriet in de neus zit. Dit komt vooral in het voorjaar en de zomer voor en mag niet verward worden met niesziekte. Ga direct naar de dierenarts wanneer je deze klachten bij je kat ziet.
Mijn kat heeft vieze ogen
Zodra je kat rode, vieze ogen heeft is dit het teken dat er iets aan de hand is met je dier. Soms kan de uitvloeiing zo hevig zijn dat er korsten op de ogen komen, of dat de oogleden aan elkaar plakken. Het is belangrijk de onderliggende oorzaak voor de vieze ogen te ontdekken en te behandelen. Meestal gaat de kwaal niet vanzelf over. Wanneer de ogen ontstoken zijn door niesziekte heeft je kat altijd een behandeling door de dierenarts nodig.
Mijn kat is verkouden
Bovenstaande kenmerken zijn allen typerend voor een verkouden kat en kunnen wijzen op niesziekte. Wil je zeker weten dat je dier niesziekte heeft, dan kan de dierenarts dit vaststellen. Meestal wijst een lichamelijk onderzoek al voldoende uit. Vooral bij chronisch niezende katten is aanvullend onderzoek nodig, zoals een neusswab of bloedonderzoek.
Behandeling niesziekte bij een kat
Als niesziekte alleen wordt veroorzaakt door een virus, is de behandeling van de kat voornamelijk gericht op ondersteuning. Dit kan alleen de dierenarts vaststellen. Gaat het om een virus en eet en drinkt je kat voldoende, dan kun je dit zelf doen:
- Houd de ogen en de neus schoon.
- Laat je kat binnen en geef genoeg rust.
- Ventileer de ruimte waarin je kat leeft en zorg dat er niet gerookt wordt.
- Zorg dat je kat steeds genoeg voeding toegediend krijgt.
- De eetlust van katten hangt vaak af van de geur van het voer. Bij niesziekte verslechtert het reukvermogen, waardoor je kat zijn eetlust verliest. Het kan daarom helpen ingeblikte voeding een beetje op te warmen om de geur te versterken. Blikvoeding heeft een sterkere geur dan droogvoer. Zorg dat het voer lauw is en niet heet.
Houd zieke dieren uit de buurt van andere katten zodat deze niet besmet kunnen raken. Was na het verzorgen van je zieke kat goed je handen en verwissel je kleding.
Is je kat gevaccineerd en niest hij toch? Milde gevallen van niesziekte genezen vaak binnen een paar dagen. Sommigen katten hebben mogelijk meer zorg nodig als de infectie ernstig is, of wanneer ze niet gevaccineerd zijn. Hierbij kun je denken aan sondevoeding, pijnstilling, koortsverlagende medicatie en een infuus met vocht. Wacht niet te lang af voordat je een dierenarts bezoekt. Hoe eerder je kat ondersteund wordt, hoe sneller hij of zij er weer bovenop is.
Als er sprake is van een bacteriële infectie en de kat niet sterk genoeg is om zelf te genezen, kan antibiotica worden ingezet. Daarnaast kunnen er middelen ingezet worden om de weerstand van de kat te verhogen. Antivirale middelen lijken weinig effect te hebben op niesziekte.
Geef je kat nooit geneesmiddelen die bedoeld zijn voor mensen! Geneesmiddelen zoals paracetamol kunnen ernstige leverschade aanrichten bij je kat.
Chronische niesziekte kat
Sommige virussen die niesziekte veroorzaken blijven op de achtergrond aanwezig in het lichaam van de kat. Er is dan sprake van een chronische niesziekte. Dat wil zeggen dat als een dier eenmaal geïnfecteerd is met een virus, hij of zij altijd een drager blijft. Bij een vermindering van de weerstand of bij stress, kan het virus dan opnieuw symptomen veroorzaken. Een kat met chronische niesziekte heeft dus een continue vatbaarheid voor verkoudheid.
Antibiotica kunnen de klachten van chronische niesziekte mogelijk tijdelijk wegnemen, maar niet verhelpen. Daarnaast moet het gebruik van antibiotica geminimaliseerd worden om resistentie tegen te gaan. Door de weerstand van je kat hoog te houden met voedingssupplementen, voorkom je dat je dier klachten krijgt. De werking van veel supplementen is echter niet wetenschappelijk bewezen.
Niesziekte bij een kat voorkomen
Door je kat jaarlijks te vaccineren biedt je de meest effectieve bescherming tegen niesziekte die er is. Je kat kan na de vaccinatie nog wel besmet raken, maar de ziekte verloopt dan zeer mild. Hevige klachten zullen uitblijven. Voor een kitten is het belangrijk dat je het vaccinatieschema voor kittens strikt aan houdt. Omdat het immuunsysteem nog in ontwikkeling is, mag er niet te veel tijd tussen de vaccinatie en de boosters zitten.
Ook is het raadzaam je binnenkat te laten vaccineren tegen niesziekte. Dit omdat het virus ook via mensen, de omgeving en via de lucht verspreid wordt.
Niesziekte besmettelijk
Katten kunnen het niesziekte virus snel oplopen, omdat het zeer besmettelijk is. Hoewel een vaccinatie voorkomt dat je kat ziek wordt, kan je dier op plekken met een hoge infectiedruk toch besmet raken. Een plek waar veel katten bij elkaar komen is bijvoorbeeld een kattenpension. Hierom is het in de meeste pensions verplicht dat katten niet alleen tegen niesziekte, maar ook tegen de bordetella bacterie gevaccineerd zijn. Deze bacterie verergert de klachten van niesziekte.
Katten kunnen na een besmetting maandenlang, soms zelfs de rest van het leven, andere katten infecteren met niesziekte. Mensen zijn niet gevoelig voor het niesziekte virus.
Veelgestelde vragen over niesziekte bij katten
Wanneer moet ik met mijn niezende kat naar de dierenarts?
Ga met een niezende kat zo snel mogelijk, maar uiterlijk na twee dagen naar de dierenarts. Wanneer je afwacht zullen de klachten alleen maar heviger worden. Heb je een niezend of ziek kitten, ga dan direct naar de dierenarts.
Kan een kat verkouden zijn?
Een kat kan verkouden zijn, maar dit is geen ziekte. Wel wordt verkoudheid vaak veroorzaakt door niesziekte.
Wat zijn de symptomen van niesziekte bij katten?
De meest geziene symptomen van niesziekte bij katten zijn hoesten, niezen, een snotneus, waterige of pussige ogen, gebrek aan eetlust en koorts.
Wat is het verloop van niesziekte bij een kat?
Een infectie met niesziekte kan van mild tot zeer hevig verlopen. Dit is afhankelijk van de algehele gezondheid van de kat en van zijn vaccinatiestatus.